Jakub Sławek Arabskie i polskie słownictwo dyplomatyczne i polityczne Pozycja autorstwa dr Jakuba Sławka to niezwykle cenna inicjatywa o charakterze naukowym i praktycznym dla wielu dziedzin: arabistyki, nauki o stosunkach międzynarodowych oraz politologii. Praca obejmuje wzory korespondencji dyplomatycznej w świecie arabskim i jej odpowiedniki w języku polskim oraz terminologię związaną z dokumentami o charakterze prawnym i publicznym. Z jednej strony może być wykorzystywana jako swoisty podręcznik dla studentów arabistyki, a take dla polskich służ dyplomatycznych i konsularnych, z drugiej zaś stanowi ciekawy wkład do teorii stosunków międzynarodowych, odzwierciedlając specyfikę politycznego myślenia Arabów oraz elementy protokołu dyplomatycznego, niejednokrotnie odmiennego od zasad przyjętych w świecie zachodnim [ ] ma charakter pionierski do tej pory nie było tego typu publikacji w języku polskim, niewiele podobnych spotkać można także na rynku światowym. prof. zw. dr hab. Marek Dziekan Katedra Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki Uniwersytet Łódzki Jakub Sławek, urodzony w roku 1976, jest absolwentem krakowskiej arabistyki. W 2008 roku obronił pracę doktorską na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Tłumacz przysięgły języka arabskiego. Doświadczenie arabistyczne zbierał podczas dłuższych pobytów w Syrii, Libii, Jemenie i Algierii. Jego główne zainteresowania badawcze dotyczą współczesnego politycznego i dyplomatycznego języka arabskiego oraz zagadnień związanych z fanatyzmem i fundamentalizmem muzułmańskim. Konsul RP, Radca ds. politycznych i prasowo-informacyjnych w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Rijadzie. Więcej o książce CENA 20 ZŁ (+ VAT) ISSN 1644-0552 ISBN 978-83-8012-579-7 معجم بولندي عريب للمصطلحات الدبلوماسية والسياسية KATOWICE 2016 Praca jest bogatym zbiorem korespondencji dyplomatycznej w języku arabskim z tłumaczeniem oraz omówieniem w języku polskim. Obejmuje też ciekawe słownictwo prawnicze oraz terminologii dotyczącej bezpieczeństwa i walki z terroryzmem. Książka zawiera niewielki arabsko-polski słowniczek wyselekcjonowanych pojęć politycznych. Pozycja może z powodzeniem być wykorzystywana w pracy dyplomatycznej, ponieważ w warstwie językowej proponuje gotowe rozwiązania i sformułowania. Dodatkowo posiada w sobie elementy podkreślające specyfikę kulturową oraz emocje, które także widoczne są w języku arabskim. Dr Sławek, jako osoba o długoletnim doświadczeniu w pracy w świecie arabskim dobrze rozumie specyfikę języka i kultury arabskiej. Wyjaśnienia i komentarze [ ] są cennym wzbogaceniem merytorycznej jej treści. prof. zw. dr hab. Barbara Michalak-Pikulska Katedra Arabistyki Instytutu Orientalistyki Uniwersytet Jagielloński
Arabskie i polskie słownictwo dyplomatyczne i polityczne معجم بولندي عريب للمصطلحات الدبلوماسية والسياسية
NR 178
Jakub Sławek Arabskie i polskie słownictwo dyplomatyczne i polityczne معجم بولندي عريب للمصطلحات الدبلوماسية والسياسية KATOWICE 2016
Recenzenci Barbara Michalak-Pikulska Marek Dziekan
Słowo wstępne Łatwiej jest określić, czym niniejsza książka nie jest, niż kategorycznie wskazać jej przynależność gatunkową. Nie jest ona słownikiem, gdyż zarówno jej wielkość, jak i sposób przedstawiania, omawiania haseł i zjawisk językowych nie ogranicza się do formy słownika. Nie jest także klasycznym leksykonem, nie koncentruje się bowiem tylko na jednej konkretnej dziedzinie. Mógłbym zatem pozwolić sobie na nazwanie tejże książki słownikonem. Czytelnik znajdzie w nim zarówno hasłowe informacje w postaci tłumaczenia konkretnego słowa bądź wyrażenia, ale także będzie mógł w wielu przypadkach odnaleźć wytłumaczenie i omówienie pewnych zjawisk z zakresu specyficznego współczesnego arabskiego języka szeroko pojętej dyplomacji. Wreszcie, tworząc słownikon chciałem, aby służył on także celom dydaktycznym, by chętnie sięgali do niego studenci, tłumacze oraz osoby w jakiś sposób związane lub zainteresowane tego rodzaju słownictwem i problematyką. Słownikon jest rezultatem wielu lat pracy zawodowej w świecie arabskim, gdzie miałem możliwość obcowania i zajmowania się tego rodzaju tekstami, które operują szczególnym słownictwem, często wyszukanym i nierzadko także sztucznym. Nadrzędnym celem tej niewielkiej książki jest przede wszystkim ukazanie czytelnikowi współczesnego arabskiego języka dyplomacji, sposobu konstruowania wypowiedzi, używanych zwrotów oraz doboru słownictwa. Świadom jestem, iż w książce nie zawarłem wielu ważnych haseł, zwrotów oraz nie poruszyłem całego spectrum słownictwa związanego z dyplomacją i sferą publiczno-polityczną. Słownikon jest pierwszym w języku polskim opracowaniem, dającym możliwość zapoznania się z zarysem pewnej konkretnej problematyki, którą można rozwijać i pogłębiać na wielu płaszczyznach. Najwięcej uwagi poświęcam terminologii i problematyce słownictwa dyplomatycznego. Po kolei prezentowane noty przedstawiają wiele różnych konstrukcji językowych, dotyczących poszczególnych sfer życia dyplomatycznego. Tworząc układ rozdziału pierwszego, korzystałem z koncepcji zaproponowanej
6 Słowo wstępne w książce Juliana Sutora Korespondencja dyplomatyczna 1. Dobór not został tak opracowany, aby obejmował możliwie jak najszerszą problematykę i oferował różnorodność tematyczną. Pragnę podkreślić, iż w wielu krajach arabskich, w zależności m.in. od istniejącego systemu politycznego, spotkać można wiele innych form i konstrukcji językowych. Kolejny rozdział dotyczy sfery języka prawniczego. Prezentuję w nim m.in. słownictwo stosowane w dokumentach stanu cywilnego oraz przedstawiam kilka przykładów terminologii muzułmańskiej tradycji prawnej. Następnie koncentruję się na słownictwie w dziedzinie bezpieczeństwa i terroryzmu, które w związku z wydarzeniami na świecie stało się istotnym elementem języka mediów. Uwagę poświęcam językowi wypowiedzi publicznych zarówno zwrotom kurtuazyjnym, jak i wyrażeniom specjalistycznym. Książkę zamyka część słownikowa, w której zamieściłem terminy istotne w mojej opinii dla dyplomacji i problematyki politycznej. 1 J. Sutor: Korespondencja dyplomatyczna. Warszawa, Wydawnictwo Prawnicze, 1992.
Spis treści Słowo wstępne 5 مذكرات دبلوماسية dyplomatyczne Noty 7 Inne przykłady not osobistych 27 Tytułowanie najwyższych przedstawicieli państw 33 الدعوات Zaproszenia 35 البيانات Oświadczenia 41 النفى Dementi 41 التعازي Kondolencje 51 الخطب Przemówienia 57 Umowy, dekrety, rezolucje i zarządzenia 65 وثائق الحالة املدنية cywilnego Dokumenty stanu 71 بعض املصطلحات القانونية prawnicza Terminologia 75 االرهاب واألمن bezpieczeństwo Terroryzm i 81 لغة االعالم و الصحافة prasowe Zwroty medialne i 91 Słowniczek podstawowych tytułów dyplomatycznych i politycznych 99 االسماء الرسمية لبعض البلدان العربية و االسالمية و عواصمها Nazwy własne niektórych państw arabskich i muzułmańskich oraz ich stolice 41 أسماء بعض املناطق الجغرافية Nazwy niektórych krain geograficznych 115 االسماء الرسمية لبعض املنظمات العربية و االسالمية Nazwy własne niektórych organizacji arabskich i islamskich 115
Redakcja: Beata Abdallah-Krzepkowska, Olga Nowak Layout i łamanie: Beata Klyta Korektor: Nina Jasek, Lidia Szumigała Copyright 2016 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone ISSN 1644-0552 ISBN 978-83-8012-578-0 (wersja drukowana) ISBN 978-83-8012-579-7 (wersja elektroniczna) Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12 B, 40-007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e-mail: wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Liczba arkuszy drukarskich: 7,75. Liczba arkuszy wydawniczych: 6,5. Publikację wydrukowano na papierze Alto 90 g / m 2, vol. 1,5. Cena 20 zł (+ VAT). Do składu użyto kroju pisma Liberation Sans Narrow oraz Adobe Arabic. Druk i oprawę wykonano w drukarni EXPOL, P. Rybiński, J. Dąbek, Spółka Jawna (ul. Brzeska 4, 87-800 Włocławek).
Jakub Sławek Arabskie i polskie słownictwo dyplomatyczne i polityczne Pozycja autorstwa dr Jakuba Sławka to niezwykle cenna inicjatywa o charakterze naukowym i praktycznym dla wielu dziedzin: arabistyki, nauki o stosunkach międzynarodowych oraz politologii. Praca obejmuje wzory korespondencji dyplomatycznej w świecie arabskim i jej odpowiedniki w języku polskim oraz terminologię związaną z dokumentami o charakterze prawnym i publicznym. Z jednej strony może być wykorzystywana jako swoisty podręcznik dla studentów arabistyki, a take dla polskich służ dyplomatycznych i konsularnych, z drugiej zaś stanowi ciekawy wkład do teorii stosunków międzynarodowych, odzwierciedlając specyfikę politycznego myślenia Arabów oraz elementy protokołu dyplomatycznego, niejednokrotnie odmiennego od zasad przyjętych w świecie zachodnim [ ] ma charakter pionierski do tej pory nie było tego typu publikacji w języku polskim, niewiele podobnych spotkać można także na rynku światowym. prof. zw. dr hab. Marek Dziekan Katedra Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki Uniwersytet Łódzki Jakub Sławek, urodzony w roku 1976, jest absolwentem krakowskiej arabistyki. W 2008 roku obronił pracę doktorską na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Tłumacz przysięgły języka arabskiego. Doświadczenie arabistyczne zbierał podczas dłuższych pobytów w Syrii, Libii, Jemenie i Algierii. Jego główne zainteresowania badawcze dotyczą współczesnego politycznego i dyplomatycznego języka arabskiego oraz zagadnień związanych z fanatyzmem i fundamentalizmem muzułmańskim. Konsul RP, Radca ds. politycznych i prasowo-informacyjnych w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Rijadzie. Więcej o książce CENA 20 ZŁ (+ VAT) ISSN 1644-0552 ISBN 978-83-8012-579-7 معجم بولندي عريب للمصطلحات الدبلوماسية والسياسية KATOWICE 2016 Praca jest bogatym zbiorem korespondencji dyplomatycznej w języku arabskim z tłumaczeniem oraz omówieniem w języku polskim. Obejmuje też ciekawe słownictwo prawnicze oraz terminologii dotyczącej bezpieczeństwa i walki z terroryzmem. Książka zawiera niewielki arabsko-polski słowniczek wyselekcjonowanych pojęć politycznych. Pozycja może z powodzeniem być wykorzystywana w pracy dyplomatycznej, ponieważ w warstwie językowej proponuje gotowe rozwiązania i sformułowania. Dodatkowo posiada w sobie elementy podkreślające specyfikę kulturową oraz emocje, które także widoczne są w języku arabskim. Dr Sławek, jako osoba o długoletnim doświadczeniu w pracy w świecie arabskim dobrze rozumie specyfikę języka i kultury arabskiej. Wyjaśnienia i komentarze [ ] są cennym wzbogaceniem merytorycznej jej treści. prof. zw. dr hab. Barbara Michalak-Pikulska Katedra Arabistyki Instytutu Orientalistyki Uniwersytet Jagielloński